Altın’da ayar altının içindeki altın oranını göstermek için kullanılır. Altının saflık oranı anlamına gelir. %100 saf altında esas olarak doğada bulunmaz. Saf altın binde 999,9 saflıktadır. Uluslararası piyasalarda ayar yerine karat kelimesi kullanılır. Karat kelimesi hem altında hem de diğer kıymetli taşların ölçümünde kullanılır.

Ayar sisteminde her bir ayar veya karat altının tamamının 24'de biridir. Her bir ayar (kırat) altının bütününün 24’te biridir. Bir örnekle açıklayacak olursak; bir bileziğin 24’te 22’si altın, 24’te 2’si ise gümüş ve bakırdan yapılmış ise o bilezik 22 ayar altındır.

24 ayar altın çok yumuşaktır. Altın madeni yumuşak, kolayca eğilip bükülebilen bir madendir. 24 ayar altında altın miktarı çok olduğundan dolayı yumuşaktır. Bu nedenle kuyumculukta kullanıma elverişli değildir. Altının içindeki altın oranı düştükçe sertlik artmaktadır. 22 ayar, 18 ve 14 ayar altının içine farklı madenler eklenerek dayanıklılık artar ve takı sektöründe rahatlıkla kullanılır hale getirilir. Kuyumculuk sektöründe genellikle 22 ve 14 ayar altın kullanılmaktadır. Altın beyaz kırmızı sarı gibi çeşitli renklerde beğenimize sunulur. Altın bakır ile karıştırılmış ise kırmızı altın, gümüş ile karıştırılmış ise sarı altın, Nikel veya Platin gibi metaller içeriyorsa beyaz altın adı verilir. Zaman içinde beyaz altın eski parlaklığını yitirebilmektedir. Rodaj adı verilen işlem ile 2 dakikada eski beyazlığına kavuşturulur.

Yatırım amaçlı altın almak isteyen kişiler işçiliği en az olan ancak ayarı en yüksek olan altını seçerler. İşçiliği az olan ama ayarı yüksek olan altınlar ziynet grubu, ata grubu ve bileziklerdir. Bunlar 22 ayardır. Bunların dışında 24 ayar plaka halinde altınlar dada işçilik yoktur ve yatırım için kullanılır. 24 ayar bilezik, ziynet olmadığından dolayı 24 ayar plaka halinde satılır. Ayrıntılı bilgi için Uygun Kuyumculuk mağazamıza bekleriz.

Altında ayar anlamanın en eski ve kolay yolu mihenk taşına sürmektir. Mihenk taşı kıymeti ölçülecek maden, üzerine sürtülerek kullanılır. Öncelikle değeri ölçülecek maden mihenk taşına sürtülerek iz bırakması sağlanır. Sonrada bıraktığı ize üzerinde ayar yazan asitlerden sürülür. Sürülen asit izi siliyorsa ya altın değildir ya da metalin ayarı sürülen asitin ayarından daha düşüktür. Silmiyorsa, örnek 22 ayar asit sürüldü ve silmedi o zaman sürülen maden 22 ayar altındır.

Altın kaç ayar olursa olsun rengi ayarlanabilir. 22 ayar bir bilezik beyaz veya roze renk yapılabilir. Bu işçilikte bir fark yaratmaz yani beyaz 22 ayar bir bilezik sarı 22 ayar bir bilezikle alış satış fiyatları aynıdır.

Altının kaç ayar olduğunu hiç kimyasal veya alet kullanmadan anlamak mümkün olmadığından altınların her zaman resmi, güvenilir ve tecrübeli kuyumculardan alınıp satılmasında fayda vardır.

Altın ürün içerisindeki has altının binde oranına ‘’milyem’’ denir.

Piyasalarda kullanılan başlıca ayarlar ve milyemleri şöyledir:

22 K (Ayar) = 916 milyem

21 K (Ayar) = 875 milyem

19 K (Ayar) = 800 milyem

18 K (Ayar) = 750 milyem

14 K (Ayar) = 585 milyem

10 K (Ayar) = 417 milyem

  9 K (Ayar) = 375 milyem

  8 K (Ayar) = 333 milyem